prawo

Analizowany projekt ustawy wraz z uzasadnieniem został ogłoszony przez
Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia na konferencji prasowej przed Sejmem
RP dnia 15 listopada 2021 roku1
. Stanowi on kolejną, cenną propozycję
systemowego podejścia do problemu przywrócenia w Rzeczypospolitej Polskiej
konstytucyjnego porządku i praworządności po okresie tzw. “reform
sądownictwa” autorstwa obecnej większości parlamentarnej, która
doprowadziła do jego upolitycznienia m.in. poprzez niekonstytucyjne obsadzenie
Krajowej Rady Sądownictwa sędziami wybranymi przez Sejm ; wprowadzenie 2
upolitycznionego i arbitralnego systemu dyscyplinarnego z nielegalną tzw. Izbą
Dyscyplinarną, spełniającą wszelkie znamiona sądu specjalnego na czele.

W obronie zmian w sądownictwie konsekwentnie wdrażanych przez większość parlamentarną wystąpił Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej. 7 października 2021 na wniosek premiera stwierdził, że powoływanie się przez sądy na wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE, gdy wyrażają one wątpliwości co do zgodności powołania sędziów z prawem unijnym jest niezgodne z Konstytucją. Tym samym TK uznał, że TSUE, oceniając przez pryzmat ochrony praw podstawowych obsadę polskich sądów, wykroczył poza swoje kompetencje.

Eksperci prawni Instytutu Strategie 2050 – r. pr. Miłosława Zagłoba i Stanisław Zakroczymski doradzają posłom Koła Parlamentarnego Polska 2050 w pracach nad pilnym rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie granicy państwowej i niektórych innych ustaw (druk 1754). Wspólnie wypracowaliśmy rozwiązania, które powinny być wprowadzone za pomocą poprawek do przedłożenia.

Przyjmuje się, że dla istnienia prawdziwie demokratycznego państwa istnieje wymóg przestrzegania zasady trójpodziału władzy. Teoria ta zakłada, że pomiędzy poszczególnymi segmentami władzy zachodzą relacje opierające się na ich wzajemnym równoważeniu. W systemie tym sądom przypisano rolę rozjemcy oraz organu stosującego prawo w indywidualnych przypadkach w odniesieniu do relacji pomiędzy jednostkami jak i relacjami państwo-obywatel. Jednocześnie taka konstrukcja ma służyć przede wszystkim realizacji wolności jednostki. Stąd też każda z tych władz nie powinna dominować ani też wykorzystywać swoich instrumentów do walki z pozostałymi elementami konstytucyjnego systemu organów państwa. Konieczny jest pomiędzy nimi balans, gdzie każda z nich powinna bronić się przed przewagą pozostałych i zachowywać status quo jako efekt kompromisu społecznego.

W nocy Sejm, działając na wniosek Prezydenta poprzedzony pismem Prezesa Rady Ministrów podjął decyzję o wydłużeniu stanu wyjątkowego. Dzień wcześniej specjalnie zmieniono regulamin Sejmu tak, aby ułatwić to działanie. W komentarzu prezentowany jest szereg zastrzeżeń do procedury wydłużenia stanu wyjątkowego, jak i do konkretnych argumentów, które rządzący zawarli we wniosku skierowanym do Sejmu w tej sprawie.

Dane dotyczące statusu osób eksponowanych politycznie (skrótowo: „PEP”), znajdują się obecnie w różnych rejestrach prywatnych, prowadzonych przez szereg podmiotów gospodarczych na rynku polskim, ale też i zagranicznym. Istniejące rejestry są najczęściej wykorzystywane przez instytucje finansowe do przeprowadzania oceny ryzyka związanego z danym klientem jak również w celu umożliwienia prowadzenia kompleksowego monitoringu transakcji pomiędzy klientami instytucji finansowych, pod kątem procedur przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Przedmiotem konsultacji była analiza „System kontroli konstytucyjności prawa w Polsce – jak wyjść z zapaści?” autorstwa ekspertów Instytutu Strategie 2050 dr. hab. Dawida Sześciło, dr. adw. Marcina Radwana-Röhrenshefa, r.pr. Miłosławy Zagłoby i Stanisława Zakroczymskiego, opublikowana w serii „Plan Dla Polski – #WiemyJak” oraz ogłoszona 14 lipca 2021 roku na stronach Instytutu oraz na konferencji prasowej pod siedzibą TK z udziałem współautorów, Szymona Hołowni i adw. Jacka Treli.

Na 27. posiedzeniu Senatu będzie rozpatrywana uchwalona przez Sejm RP 24 czerwca br. ustawa o zmianie ustawy kodeks postępowania administracyjnego, wprowadzająca istotne ograniczenia czasowe w możliwości prowadzenia postępowań o stwierdzenie nieważności ostatecznych decyzji administracyjnych (art. 156 k.p.a.) oraz o stwierdzenie wydania decyzji z naruszeniem prawa (art. 158 k.p.a.). Ustawa, już po uchwaleniu jej przez Sejm, wzbudziła znaczne kontrowersje w kraju i zagranicą. Niestety ani na etapie prac sejmowych ani senackich nie powstało dotychczas opracowanie wskazujące na rzeczywisty stan faktyczny, tzn. na zakres spraw, których dotyczyć mogą nowe regulacje.

Sytuacja wokół TK to dowód na to, że Polska znalazła się w ślepym zaułku. Konstytucyjnego kryzysu nie da się rozwiązać kolejnym „łatami” – proceduralnymi sztuczkami czy specustawami. Potrzebny jest ustrojowy restart, który zapewni fundament pod budowanie wspólnej Polski na przyszłość. Uchroni on nas przed scenariuszem wyniszczającej spirali wojny domowej, w której raz jedna Polska pokonuję druga, a potem druga bierze za to odwet.

Właściwie określona polityka naukowa Polski powinna chronić i wspierać wolne od nacisków politycznych prowadzenie wysokiej jakości badań naukowych, których celem jest dążenie do prawdy. Jej zadaniem jest też wzmacnianie autonomii szkół wyższych tak, aby mogły one kształtować swoją strukturę i programy badawcze oraz prowadzić kształcenie w oparciu o ich specyfikę naukową i regionalną.