Prezentujemy analizę pt. „Smog w Małopolsce. Analiza stanu jakości powietrza i jego poprawy”, której autorami są Paweł Ścigalski i dr Janusz Zyśk.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia około 90% ludzi oddycha zanieczyszczonym powietrzem,. Badania wskazują, że zanieczyszczenia powodują wiele chorób w tym: astmę, infekcje dróg oddechowych, zawały serca i inne, co w konsekwencji prowadzi do przedwczesnych zgonów oraz zwiększonej hospitalizacji.
Polska jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych krajów Unii Europejskiej. Nasz kraj notuje szczególnie duże przekroczenia poziomów dopuszczalnych i docelowych pyłów PM2.5, PM10 oraz benzo(a)pirenu. Ocenia się, że 93,5% populacji Polski jest narażona na poziom stężeń B(a)P powyżej poziomu docelowego UE. W przypadku PM10 i PM2.5 wartości te wynoszą 44,6% oraz 30,5%.
Rekomendacje dla gospodarstw domowych obejmują:
Przyspieszenie wymiany kotłów oraz termomodernizacji. Duże preferencje dla OZE w celu redukcji emisji pyłów jak i ograniczenia emisji CO2.
Określenie ścieżek dojścia do celów w każdej gminie oraz skuteczna ich realizacja. Priorytetyzacja działań – wymiany w pierwszej kolejności kotłów najbardziej emisyjnych.
Wsparcie i duża rola ośrodków pomocy społecznej, dotacje na wymianę źródeł ciepła czy termomodernizacji również w oparciu o próg dochodowy.
Edukacja i doradztwo mieszkańcom – tworzenie ośrodków doradztwa energetycznego.
Wsparcie dla lokalnego ciepłownictwa geotermalnego.
Wybrane rekomendacje dla transportu drogowego to:
Rozwój multimodalnego, efektywnego transportu zbiorowego, obejmującego całe województwo. Spójny system informacji transportowej obejmujący wszystkich przewoźników.
Budowa parkingów P&R (park and ride) przy węzłach przesiadkowych w szczególności przy stacjach kolejowych.
Rozwój ciągów pieszych i rowerowych, oddzielnie ich od aut zarówno poruszających się jak i parkujących.
Dla przemysłu proponujemy między innymi:
Kontrola poziomów emisji w zakładach przemysłowych oraz elektrowniach – wyświetlanie w czasie rzeczywistym wyników (online).
Właściwa kontrola zakładów przemysłowych, kontrola na wezwanie mieszkańców lub samorządu w systemie interwencyjnym, posiadanie całodobowych zespołów kontrolnych przez GIOŚ (Główny Inspektorat Ochrony Środowiska).
