Badania laboratoryjne stanowi najtańsze źródło informacji medycznej – są podstawą około 60% decyzji lekarskich, a generują średnio tylko 3,3% kosztów opieki zdrowotnej (od 0,02% do 6,3% – wg kontroli NIK w latach 2015 – 2016r.), co czyni je jednym z ważniejszych czynników decydujących o skuteczności leczenia i ekonomicznej efektywności ochrony zdrowia.
Program naprawy Diagnostyki Laboratoryjnej w Polsce.
- Urealnienie wynagrodzeń diagnostów laboratoryjnych i innych pracowników medycznych laboratoriów diagnostycznych. Proponowana siatka płac znajduje się w dokumencie „Ludzie zdrowia”.
- Wprowadzenie bezpłatnego dl diagnostów szkolenia specjalizacyjnego, na podobnych zasadach jak dla lekarzy.
- Przeprowadzenie analizy zapotrzebowania na kadrę medyczną w dziedzinach diagnostyki laboratoryjnej, w tym genetycznej, i podjęcie skutecznych działań ukierunkowanych na edukację i uzupełnianie niedoboru tej kadry medycznej.
- Przygotowanie rozwiązań systemowych dotyczących diagnostyki laboratoryjnej, zapewniających optymalne wykorzystanie badań i właściwe finansowanie (zwiększenie nakładów finansowych, wyłączenie ze stawki kapitacyjnej), w tym do celów profilaktycznych w POZ.
- Stworzenie powszechnie obowiązującego systemu licencjonowania medycznych laboratoriów diagnostycznych, powiązanego z oceną jakości badań.
- Powołanie państwowego organu kontrolnego nadzorującego laboratoria medyczne, w tym genetyczne funkcjonującego ramach Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
- Stworzenie rejestru badań laboratoryjnych przez płatnika (NFZ).
- Określenie sposobu kalkulacji kosztów badań laboratoryjnych, co stworzy narzędzie do ich wyceny tak, aby szpitale mogły prowadzić rachunek kosztów określając jakość i koszty pracy własnych laboratoriów.
- Przygotowanie listy profilaktycznych badań laboratoryjnych dostępnych dla każdego obywatela.
- Docelowo należy wprowadzić kontraktowanie badań laboratoryjnych przez NFZ.
- Uregulowanie prawne badań w miejscu opieki nad pacjentem (POCT).
- Wprowadzenie zakazu zdalnej autoryzacji badań laboratoryjnych przez osobę, która nie nadzorowała bezpośrednio ich wykonania.
- Nowelizacja i uzupełnienie przepisów prawnych dotyczących diagnostyki laboratoryjnej, w tym w zakresie diagnostyki genetycznej
- Stworzenie systemu opieki genetycznej, który określałby zasady: wykonywania badań genetycznych, poradnictwa genetycznego, ochrony danych genetycznych oraz bankowania i wykorzystania materiału genetycznego.
- Wdrożenie kompleksowego systemu kontroli podmiotów leczniczych działających w obszarze badań genetycznych pod kątem bezpieczeństwa tych badań.
- Refundacja badań genetycznych wykonywanych w chorobach nienowotworowych, szczególnie u dzieci chorych na choroby rzadkie i ciężkie choroby o nieznanym podłożu.
- Poszerzenie katalogu świadczeń genetycznych i zwiększenie finansowania zarówno w zakresie poradnictwa genetycznego, jak i diagnostyki genetycznej chorób nienowotworowych, w tym wprowadzenie nowych świadczeń do Koszyka (aCGH i NGS po ich wycenie przez AOTMiT).
- Umieszczenie diagnostyki genetycznej we programie „Strategia Onkologiczna”.
- Podejmowanie działań edukacyjnych mających na celu podniesienie świadomość społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa badań genetycznych.
Powyższe rekomendacje pomogą obywatelom uzyskać dostęp do wysokiej jakości badań diagnostycznych oraz wprowadzić odpowiednie narzędzia finansowania i nadzoru co pozwoli na skuteczniejsze leczenie chorych oraz zmniejszenie wydatków w ochronie zdrowia poprzez zwiększenie wykrywalności chorób we wczesnym stadium.
