Prezentujemy analizę pt. „Wolność, pluralizm i konwergencja – wyzwania polskiego rynku medialnego”, której autorem jest dr Adam Rudawski, koordynator krajowy Instytutu Strategie 2050.
W grudniu ubiegłego roku PiS wyciągnął z zamrażarki ustawę LEX TVN i w niecałe dwie godziny „przepchnął” ją przez komisję sejmową oraz przegłosował w Sejmie. 100 minut wystarczyło, żeby 229 posłów było za wyeliminowaniem Discovery z polskiego rynku medialnego. W tym działaniu rządzących chodzi o uzyskanie wpływu na treści medialne i budowę w przyszłości takich mechanizmów, które umożliwią uzależnianie medialnego przekazu informacyjnego od rządzących. Politycy PiS rozpętując wielomiesięczną burzę z wielomiesięczną odmową udzielenia koncesji dla TVN24 chcieli również odstraszyć obcy kapitał od inwestowania w polski rynek medialny (hasło repolonizacji mediów) i ostrzec inne podmioty czekające na wznowienia koncesji radiowych i telewizyjnych. Chodziło o komunikat dla koncesjonariuszy, żeby wiedzieli co ich czeka, jeżeli będą emitować krytyczne wobec rządzących treści.
Odpowiedzi na pytania o rozwój polskiego rynku medialnego należy szukać w globalnych światowych trendach medialnych oraz lokalnych ograniczeniach prawnych i rynkowych.
Mamy kilka dużych zjawisk dotyczących mass mediów, wynikających z trendów światowych na które nie mamy wpływu.
Najważniejsze z nich to:
pojawienie się mediów społecznościowych,
konwergencja mediów (przenikanie się różnych typów mediów),
powszechna mobilność w dostępie do contentu medialnego w każdym miejscu i czasie,
przechodzenie widzów z mediów „kanału” (on air) do mediów „treści” (online), w tym rosnąca popularność idei VoD (np. Netflix) oraz podcastów (np. Spotify),
zmiana konsumpcji mediów przez nowe pokolenia,
pojawienie się sztucznej inteligencji w mediach,
cenzura właścicieli mediów społecznościowych.
Na powyższe globalne zjawiska nakładają się nasze polskie, lokalne problemy:
duży spadek słuchalności publicznych rozgłośni radiowych,
trwały coroczny spadek czasu oglądania tradycyjnych programów telewizyjnych,
ograniczenia wolności słowa i swobody wypowiedzi poprzez próby zmian przepisów koncesyjnych dla konkretnych podmiotów działających na rynku,
upolitycznienie mediów publicznych,
upolitycznienie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Rady Mediów Narodowych,
brak stabilnego finansowania mediów publicznych.
